- Ήλις
- Αρχαίαπρωτεύουσα του ομώνυμου κράτους στην πεδιάδα της Κοίλης Ή. κοντά στον ποταμό Πηνειό, η Παλαιόπολις των νεότερων χρόνων. Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, τον πρώτο συνοικισμό δημιούργησε ο Αιτωλός Όζιλος, ο οποίος εισέβαλε εκεί και υπέταξε τους κατοίκους της· κατά τον Στράβωνα, χτίστηκε το 471 π.Χ. Είχε την εποπτεία των Ολυμπιακών αγώνων και τη θεωρούσαν ιερή πόλη, γι’ αυτό και ήταν ατείχιστη. To πνεύμα των αγώνων είχε επηρεάσει και τη διαμόρφωση της αγοράς της: εκτός από το βουλευτήριο –που και αυτό στεγαζόταν σε ένα από τα γυμνάσιά της– όλα τα άλλα κτίρια ήταν σχετικά με τον αθλητισμό: δύο γυμνάσια, μία παλαίστρα, ο Οίκος των Ελλανοδικών, η Στοά των Ελλανοδικών. Από τα μνημεία της το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το θέατρο, κάτω από το οποίο βρέθηκαν πρωτοελλαδικοί και υπομυκηναϊκοί τάφοι.
Ερείπια της Ήλιδας στον λόφο της Καλοσκοπής της ηλιακής πεδιάδας. Σε αυτό τον λόφο βρέθηκαν επίσης πρωτοελλαδικοί και υπομυκηναϊκοί τάφοι.
Dictionary of Greek. 2013.